Yazım Kuralları “Ünlü Daralması”
Ünlü Daralması
Türkçede a, e ünlüleri ile biten fiillerin şimdiki zaman çekiminde, söyleyişte de yazımda da a ünlüsü ı, u; e ünlüsü i, ü olur: başlıyor (<başla–yor), oynuyor (<oyna–yor), doymuyor (<doyma–yor), izliyor (<izle–yor), diyor (<de–yor), gelmiyor (<gelme–yor), gözlüyor (<gözle–yor) vb.
Birden çok heceli ve a, e ünlüleri ile biten fiiller, ünlüyle başlayan ek aldıklarında bu fiillerdeki a, e ünlülerinde söyleyişte yaygın bir daralma (ı ve i’ye dönme) eğilimi görülür. Ancak söyleyişteki ı, i ünlüleri yazıya geçirilmez: başlayan, yaşayacak, atlayarak, saklayalı, atmayalım; gelmeyen, izlemeyecek, gitmeyerek, gizleyeli, besleyelim vb.
Buna karşılık tek heceli olan demek ve yemek fiillerinde, söyleyişteki i ünlüsü yazıya da geçirilir: diyen, diyerek, diyecek, diyelim, diye; yiyen, yiyerek, yiyecek, yiyelim, yiye, yiyince, yiyip vb. Ancak deyince, deyip sözlerindeki e yazılışta korunur.
ünlü daralması, büyük ünlü uyumu, Küçük ünlü uyumu, yazım kuralları, imla kılavuzu, Türk alfabesi, Latin harfleri, ünlü uyumu, ünlü, uzun ünlü, kalın ünlü, yazım klavuzu,